ഉത്തര കേരളത്തില്‍ ഉത്സവങ്ങളുടെ അരങ്ങേറ്റമായി. ഇനിയുള്ള നാളുകളില്‍ കാവുകളായ കാവുകളിലും അമ്പലങ്ങളിലും മുണ്ഡ്യകളിലും മറ്റും തിടമ്പുനൃത്തവും തിരുവാതിരക്കളിയും പൂരംകുളിയും പൂരക്കളിയും തെയ്യവും തിറയുമൊക്കെ അരങ്ങു തകര്‍ക്കും. എല്ലാ പരിപാടികളുടെയും ഉദ്ദേശ്യം മാനുഷികമൂല്യസംരക്ഷണവും ആത്മസാക്ഷാത്കാരവുമാണ്‌. ഇതില്‍ ഉത്തരകേരളത്തിന്റെ മാത്രം ആരാധ്യകലയാണ്‌ തെയ്യം. നമ്മുടെ സാംസ്കാരിക രംഗത്ത്‌ വളരെയേറെ സ്വാധീനം ചെലുത്തുകയും ചെലുത്തിക്കൊണ്ടേയിരിക്കുകയ
കാവുകളില്‍നിന്നും കഴകങ്ങളില്‍നിന്നും പള്ളിയറകളില്‍നിന്നും മറ്റുമാണ്‌ നമ്മുടെ സംസ്കാരത്തിന്റെ ഉറവ ആരംഭിക്കുന്നത്‌ എന്ന്‌ ചരിത്രാന്വേഷകന്‍മാരായ സാഹിത്യകാരന്‍മാര്‍ രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്‌. മനുഷ്യര്‍ ഏക സഹോദരങ്ങളെപ്പോലെ വര്‍ത്തിക്കുവാന്‍ പ്രേരകമാംവിധം നിലകൊള്ളുന്ന മഹദ്സ്ഥാപനങ്ങളാണ്‌ തെയ്യങ്ങൾ എന്നും കളിയാട്ടങ്ങൾ ആ സംസ്കാരത്തെ വിളിച്ചോതുന്നവയുമാണെന്ന്‌ ബുദ്ധിജീവികള്‍ ഉദ്ഘോഷിക്കുന്നത്‌. ഈ അഭിപ്രായത്തിന്റെ സാധുതയെ സംബന്ധിച്ച്‌ തെയ്യത്തിന്റെ തോറ്റം പാട്ടുകളില്‍ക്കൂടിയും പ്രവര്ത്തനങ്ങളില്ക്കൂടിയ
സര്‍വജ്ഞപീഠം കയറാന്‍ പുറപ്പെട്ട അദ്വൈതാചാര്യനായ ആദിശങ്കരന്‍ വഴിമധ്യേ ശ്വപനാക്യനെ(ചണ്ഡാളന്‍) കണ്ടപ്പോള്‍ തീണ്ടിപ്പോയി-അശുദ്ധമായിപ്പ
“പദ്ധതിയേത്‌, തെറ്റി നില്‍ക്കേണ്ടതാര്‌,
നിന്റെ നിത്യമേ,തനിത്യമേതി, ശുദ്ധമേ-
തശുദ്ധമേത്‌, സിദ്ധാന്തഃരകരണമേത്‌.
സ്ത്രീപുംസക്ലീവമേത്‌, വേദിയരാര്‌.
നീചജാതിയും നീതിവര്‍ഗവുമേത്‌,
നീതിയില്‍ ചൊല്‍ക…”
കൂടാതെ നിങ്ങളും ഞങ്ങളും(ബ്രാഹ്മണനും ചണ്ഡാളനും) തമ്മിലെന്താണ്‌ ഭേദം? ” ബ്രഹ്മജ്ഞനെന്നാകില്‍ നീ ഇന്ദ്രിയമഞ്ചും ആറും ഒമ്പതും ഭൂതമഞ്ചും മണ്ഡലം മൂന്നും ഗുണം മൂന്നും നാഡി മൂന്നും ജാഗ്രാദി മൂന്നും പ്രാണാദി അഞ്ചും ഉപപ്രാണന്‍മാരഞ്ചും കരണങ്ങളെട്ടും ആധാരമാറും മനസ്സിലാക്കിയിട്ടാണോ തെറ്റി നില്‍ക്കുവാന്‍ ആജ്ഞാപിച്ചത്‌, ശരീരഛേദനം ചെയ്ത രക്തവര്‍ണത്തിന്‌ നിങ്ങളും ഞങ്ങളുമെന്ന(ബ്രാഹ്മണനും ചണ്ഡാളനുമെന്ന) വ്യത്യാസമുണ്ടോ?” എന്നിങ്ങനെയുള്ള തൊണ്ണൂറ്റാറു തത്വങ്ങളെ സംബന്ധിച്ച്‌ ചോദ്യം ചെയ്തു ഈ തൊണ്ണൂറ്റാറ്‌ തത്വങ്ങളുടെ അടിസ്ഥാനത്തില്‍ ആര്‍ക്കും ജാതിസംബന്ധമായ നിന്മോന്നതാവസ്ഥ ഇല്ലെന്നും ഉണ്ടെന്ന്‌ ധരിക്കുന്നവന്‍ പണ്ഡിതനോ വേദാന്തിയോ അല്ലെന്നും അവന്‍ ഈശ്വരസാക്ഷാത്കാരത്തിന്‌ അര്‍ഹനാണെന്നും ചണ്ഡാളനില്‍ക്കൂടി കേട്ടപ്പോഴാണ്‌ ശ്രീ ശങ്കരന്‌ യഥാര്‍ത്ഥ അദ്വൈതബോധമുണ്ടാകുന്നത്‌. ഇത്തരത്തില്‍ മാനുഷികമൂല്യങ്ങളുള്ക്കൊള്
തൊട്ടുകൂടായ്മയില്‍നിന്നും തീണ്ടിക്കൂടായ്മയില്‍ നിന്നും ഇപ്പോഴും പൂര്‍ണമായി മോചിതമല്ലാത്ത ഉത്തരകേരളത്തിലെ ചില ഉള്‍നാടന്‍ ഗ്രാമങ്ങലില്‍ തെയ്യം കെട്ടുത്സവം നടക്കുമ്പോള്‍ പണ്ടുപണ്ടേ മിശ്രഭോജനം നടക്കാറുണ്ടായിരുന്നു എന്നാണറിവ്‌. തെയ്യത്തിന്‌ ജാതിയും മതവും പ്രശ്നമല്ല എന്നതിന്റെ തെളിവാണത്‌. പ്രാര്‍ത്ഥന സ്വീകരിക്കുന്ന കാര്യത്തിലും ക്ഷേത്രങ്ങള്‍ക്കോ അമ്പലങ്ങള്‍ക്കോ ജാതിയും മതവുമില്ല. താണയിലെ മാണിക്കക്കാവില്‍ പയ്യമ്പള്ളി ചന്തുവിന്റെ തിറയാട്ട സമയത്ത്‌ പ്രാര്‍ത്ഥനകളുമായി വരുന്നവരില്‍ അഹിന്ദുക്കള്‍ ഏറെയാണ്‌. ഇതുപോലെയുള്ള ക്ഷേത്രങ്ങളും അമ്പലങ്ങളും എത്രയെങ്കിലും കാണാം. കൊട്ടിയൂര്‍ പോലുള്ള മഹാക്ഷേത്രങ്ങളില്‍ വളരെ കാലങ്ങള്‍ക്കു മുമ്പുതന്നെ ഇതര ജാതിക്കാര്‍ക്കും ഉണ്ടായിരുന്ന പ്രാതിനിധ്യം ഇപ്പോഴും നിലനില്‍ക്കുന്നു. മാനവരെല്ലാവരും ഒന്നുപോലെ എന്നതിന്റെ തെളിവാണിത്‌.
കോലം കോലത്തിരിയാല്‍ നിര്‍മ്മിതം എന്നാണൈതിഹ്യം. കോട്ടയത്തുതമ്പുരാന്‍ കഥകളിയുണ്ടാക്കിയപ്പോള്‍ കോലത്തുതമ്പുരാന്‍ കോലം, അതായത്‌ തെയ്യം ഉണ്ടാക്കി എന്നാണ്‌ പറഞ്ഞുവരുന്നത്‌. ഈ ഐതിഹ്യത്തിന്റെ സ്ഥിരീകരണത്തിന്‌ മതിയായ തെളിവുകളൊന്നുമില്ല. എങ്കിലും കോലംകെട്ടിന്റെ നൂതനസംവിധാനത്തില്‍ പുരാതന കോലത്തിരിക്ക്‌ അവിതര്‍ക്കിത സ്ഥാനമുണ്ടായിരുന്നു എന്നതിന്‌ തെളിവായൊരു സംഭവം പറഞ്ഞുകേള്‍ക്കുന്നുണ്ട്‌.
കരിവെള്ളൂരില്‍ ‘മണക്കാടന്‍ ഗുരുക്കള്‍’ എന്ന ബഹുമതിയോടെ അറിയപ്പെടുന്ന ഒരു തെയ്യാട്ടക്കാരനുണ്ടായിരുന്
ശരത്ക്കാലമാഗതമായാല്‍ തുലാപ്പത്തെന്ന പത്താമുദയത്തോടുകൂടി അരങ്ങേറുന്ന തെയ്യവും തിറയും ആബാലവൃദ്ധം ജനങ്ങളെ ആകര്‍ഷിച്ചുകൊണ്ട്‌ അരങ്ങൊഴിയുന്നത്‌ ഗ്രീഷ്മ കാലാവിര്‍ഭാവത്തോടുകൂടി. വര്‍ഷകാലത്തിനുശേഷം ശരത്ക്കാലത്തിന്റെ ഷഷ്ഠിപൂര്‍ത്തി പിന്നിട്ടു പത്താമുദയത്തോടുകൂടി കാവുകളും കളരികളും മറ്റും വീണ്ടും ഉണരുകയായി. തെയ്യോത്സവത്തിനെ വീണ്ടും സ്വാഗതം ചെയ്യുന്നതിനുവേണ്ടി.